نحوه برگرداندن ارز دیجیتال ارسال شده از آن دسته چالش‌های مهم و ضروری است که باید تمامی سرمایه‌گذاران این حوزه توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند. در بسیاری از مواقع پیش آمده است که کاربران هنگام انتقال رمزارز، به دلیل انتخاب نادرست شبکه و یا وارد کردن آدرس کیف پول اشتباه، نتوانسته‌اند دارایی را به شکل درستی انتقال دهند. طبیعتا در چنین شرایطی اولین سوالی که در ذهن آن‌ها شکل می‌گیرد این است که آیا امکان بازیابی چنین تراکنشی وجود دارد؟

واقعیت این است که برخلاف سیستم‌های مالی سنتی، تراکنش‌های بلاکچین غیرقابل بازگشت‌ هستند. به عبارت ساده‌تر، وقتی یک ارز دیجیتال ارسال می‌کنید، امکان لغو آن به‌صورت مستقیم وجود ندارد. البته باید بدانید که خوشبختانه در برخی شرایط، با توجه به نوع ارز، شبکه مورد استفاده و حتی همکاری صرافی یا کیف پول مقصد، شانس بازیابی دارایی همچنان وجود دارد.

در این مقاله از وبلاگ فونیکس قصد داریم شرایط مختلفی را بررسی کنیم که در آن‌ها می‌توانید ارز دیجیتال ارسال‌شده را بازگردانید. همچنین روش‌های رایج بازیابی، خطاهای متداول کاربران و نکات مهم برای جلوگیری از چنین اشتباهاتی را بیان می‌کنیم. 

آیا می‌توانیم رمزارز ارسال شده به شبکه اشتباه را بازیابی کنیم؟

یکی از پرسش‌های پرتکراری که سرمایه‌گذاران حوزه ارزهای دیجیتال با آن روبه‌رو می‌شوند این است که «آیا ارز دیجیتالی که به شبکه یا آدرس اشتباه ارسال شده، قابل بازیابی است؟» نکته مهمی که باید در اینجا به آن توجه کنید این است که پاسخ به این سوال ساده نیست و به عوامل متعددی از جمله نوع اشتباه، شبکه انتخابی و مقصد نهایی تراکنش بستگی دارد.

در واقع اصل ماجرا این است که تراکنش‌های بلاکچین برگشت‌ناپذیر هستند، بنابراین امکان لغو مستقیم یک انتقال وجود ندارد. البته گاهی اوقات بسته به شرایط خاص، راهکارهایی برای بازیابی رمز ارزهای گمشده وجود دارد. موارد زیر، از جمله اشتباهات رایج در ارسال ارز دیجیتال هستند که برای جبران هریک از آن‌ها راه‌حلی وجود دارد.

آیا می‌توانیم رمزارز ارسال شده به شبکه اشتباه را بازیابی کنیم؟

ارسال ارز دیجیتال به آدرس اشتباه

اگر دارایی را به آدرسی معتبر اما نادرست (آدرس معتبر است، اما آن را اشتباه وارد کرده‌اید) ارسال کرده باشید، عملا امکان بازیابی آن وجود ندارد. دلیل این امر هم ناشناس بودن مالک آدرس مقصد و عدم وجود راه ارتباطی با آن است. 

البته در اینجا یک استثنا وجود دارد. در واقع زمانی که آدرس موردنظر متعلق به فرد یا نهادی آشنا باشد و امکان توافق مستقیم وجود دارد، نحوه برگرداندن ارز دیجیتال ارسال شده بسیار آسان است. دقیقا به همین دلیل است که بررسی دقیق و چندباره آدرس مقصد پیش از تایید تراکنش، مهم‌ترین اقدام پیشگیرانه در این زمینه محسوب می‌شود.

ارسال ارز دیجیتال به شبکه اشتباه

ارسال ارز دیجیتال به شبکه اشتباه، یکی از شایع‌ترین خطاها در زمان انتقال رمزارز است. برای مثال، امکان دارد که برخی کاربران تتر (USDT) را از طریق شبکه ترون (TRC-20) ارسال کنند، در حالی که مقصد آن‌ها فقط از شبکه اتریوم (ERC-20) پشتیبانی می‌کند. در چنین شرایطی، بسته به نوع کیف پول، دو سناریو پیش می‌آید:

ارسال به صرافی بدون ممو یا تگ

برخی رمزارزها مانند ریپل (XRP) یا استلار (XLM) هنگام انتقال به صرافی، نیازمند وارد کردن ممو یا تگ هستند. در صورت عدم ثبت این اطلاعات، تراکنش به کیف پول اصلی صرافی منتقل می‌شود، اما در حساب کاربر نمایش داده نمی‌شود.

در این حالت، کاربر باید با ارائه شناسه تراکنش (TXID) و اطلاعات دقیق، به بخش پشتیبانی صرافی مراجعه کند. اغلب صرافی‌های معتبر توانایی بازیابی ارز دیجیتال ارسال شده را دارند، اما این روند به زمان و پیگیری مستمر نیاز دارد.

ارسال به صرافی بدون ممو یا تگ

تفاوت آدرس کیف پول ارزهای دیجیتال مختلف

قبل از اینکه سراغ آموزش نحوه برگرداندن ارز دیجیتال ارسال شده برویم، باید با تفاوت آدرس کیف پول‌ها در شبکه‌های مختلف آشنا شوید. در واقع این موضوع، پایه‌ای‌ترین نکته برای جلوگیری از اشتباه در انتقال رمزارز و افزایش احتمال بازیابی آن در صورت بروز خطا است. آدرس کیف پول‌ها در شبکه‌های بلاکچینی مختلف، فرمت‌های متفاوتی دارند و هرکدام با حروف یا علامت خاصی آغاز می‌شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا آدرس کیف پول شبکه‌های محبوب را به همراه نحوه تشخیص آن‌ها بیان کنیم:

شبکه‌های مبتنی بر اتریوم مانند Ethereum ،BSC و Fantom

آدرس‌های این شبکه‌ها با 0x آغاز می‌شوند و ظاهری مشابه دارند. شاید تصور کنید همه این شبکه‌ها با هم سازگار هستند، اما این تصور اصلا درست نیست. برخی از این شبکه‌ها مانند Ethereum ،BSC ،Avalanche ،Polygon و Arbitrum از نظر فنی قابل تعامل هستند و انتقال توکن بین آن‌ها امکان‌پذیر است، اما شبکه‌هایی مانند Ethereum Classic ،Theta یا Klaytn، با Ethereum سازگار نیستند.

شبکه Cosmos

آدرس‌های این شبکه ۴۵ کاراکتری هستند و با عبارت cosmos شروع می‌شوند. این شبکه از نظر فرمت کاملا متفاوت است و هرگونه انتقال به شبکه دیگری بدون استفاده از پل بلاکچینی، باعث از دست رفتن دارایی می‌شود.

شبکه بیت کوین

آدرس‌های بیت کوین فرمت‌های متنوعی دارند و با 1، 3 یا bc1 شروع می‌شوند. هر نوع انتقال باید باتوجه‌به نوع آدرس انجام شود تا تراکنش موفقیت‌آمیز باشد.

شبکه ترون (Tron)

آدرس‌های این شبکه با T آغاز می‌شوند. نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که فقط بین کیف پول‌ها و صرافی‌های سازگار قابل انتقال هستند.

به‌طورکلی برای تشخیص شبکه و فرمت صحیح، باید در کیف پول خود رمزارز موردنظر را انتخاب و گزینه دریافت (Receive) را باز کنید. در اکثر کیف پول‌ها، نام شبکه و آدرس نمایش داده می‌شود و می‌توانید مطمئن شوید که انتقال شما به شبکه صحیح انجام می‌شود.

همچنین معمولا کیف پول‌ها و صرافی‌ها اجازه ارسال رمزارز به آدرس با فرمت متفاوت را نمی‌دهند و تراکنش با خطا مواجه می‌شود. البته اگر فرمت آدرس‌ها مشابه باشد ولی شبکه‌ها سازگار نباشند، احتمالا تراکنش انجام شود، اما ارز در کیف پول مقصد نمایش داده نمی‌شود. 

تفاوت آدرس کیف پول ارزهای دیجیتال مختلف

از کجا بفهمیم شبکه‌ای با فرمت یکسان با اتریوم سازگار است یا نه؟

یکی از نکات مهمی که باید در آموزش نحوه برگرداندن ارز دیجیتال ارسال شده به آن توجه کنید، سازگاری شبکه با اتریوم است. در واقع داشتن اطلاعات کافی درباره سازگاری شبکه‌ها با اتریوم، می‌تواند تا حد زیادی انتقال ایمن ارز دیجیتال را فراهم کند. توجه داشته باشید که شما نمی‌توانید باتوجه‌به ظاهر آدرس و شباهت فرمت اطمینان حاصل کنید که یک شبکه قابلیت تعامل با ابزارها و کیف پول‌های اتریومی را دارد. برای بررسی این موضوع، چند راهکار اصلی وجود دارد:

۱. بررسی وب‌سایت و اسناد رسمی پروژه

اولین قدم، مراجعه به وب‌سایت رسمی شبکه و مطالعه مستندات (Docs) آن است. بسیاری از شبکه‌های سازگار با اتریوم، از ماشین مجازی اتریوم (EVM) استفاده می‌کنند. اگر در اسناد شبکه ذکر شده باشد که شبکه بر پایه EVM ساخته شده است، یعنی با اتریوم سازگاری دارد و امکان استفاده از قراردادهای هوشمند و ابزارهای توسعه اتریومی فراهم است.

۲. بررسی پیکربندی شبکه

معمولا شبکه‌های سازگار با اتریوم جزئیات اتصال را برای کیف پول‌ها ارائه می‌کنند. این اطلاعات شامل RPC URL، Chain ID و نام شبکه است. شما می‌توانید برای اطمینان از سازگاری، مراحل زیر را در کیف پول متامسک یا دیگر ولت‌های سازگار انجام دهید:

۳. پرسش از پشتیبانی و جامعه پروژه

گاهی اوقات بهترین راه برای اطمینان، پرسش مستقیم از منابع پروژه است. شما می‌توانید در فروم‌ها، دیسکورد، تلگرام یا سایر شبکه‌های اجتماعی پروژه سوال خود را مطرح کنید. همچنین جستجوی سریع در گوگل یا مطالعه سوالات متداول (FAQ)، می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره سازگاری شبکه‌ها ارائه دهد.

از کجا بفهمیم شبکه‌ای با فرمت یکسان با اتریوم سازگار است یا نه؟

بازیابی رمزارز ارسال شده به کیف پول شخصی

نحوه برگرداندن ارز دیجیتال ارسال شده به کیف پول شخصی مراحل خاص خود را دارد. قبل از هر چیزی باید بدانید که کیف پول شخصی به‌معنای ولتی است که کلید خصوصی آن در اختیار خود شما قرار دارد، بنابراین وقتی رمزارزی به چنین کیف پولی ارسال می‌کنید، فرقی ندارد مبدا تراکنش کجا بوده است. در واقع مهم این است که کلید خصوصی آدرس مقصد در اختیار خودتان باشد. 

در این شرایط، شانس بازیابی دارایی به نوع شبکه‌ای که انتخاب کرده‌اید بستگی دارد. یکی از پرسش‌های رایج کاربران در این زمینه، نحوه بازگرداندن تراکنش اشتباه در کیف پول تون کیپر یا سایر کیف پول‌های مشابه است. در ادامه با ما همراه باشید تا نحوه بازگردانی را توضیح دهیم:

زمانی که امکان بازیابی وجود ندارد

اگر ارز دیجیتال را به شبکه‌ای بفرستید که با شبکه مبدا هیچ سازگاری فنی نداشته باشد، عملا دارایی شما از بین می‌رود. برای مثال، اگر توکن اتریوم را روی شبکه اصلی (Ethereum Mainnet) داشته باشید، اما آن را به آدرس کیف پول خود در شبکه‌ای مانند Klaytn ارسال کنید، تراکنش ثبت می‌شود ولی ارز قابل دسترس نیست. در چنین حالتی هیچ روش بازیابی وجود ندارد.

زمانی که امکان بازیابی وجود دارد

درصورتی‌که شبکه مقصد با شبکه مبدا سازگار باشد، جای نگرانی نیست. چون در واقع تراکنش بین دو آدرس متعلق به خودتان انجام شده است. تنها نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که احتمالا کیف پول مقصد نتواند تراکنش را نمایش دهد. در چنین شرایطی چند راهکار وجود دارد:

بازیابی رمزارز ارسال شده به کیف پول شخصی

بازیابی رمزارز ارسال شده به کیف پول صرافی

نحوه برگرداندن ارز دیجیتال ارسال شده به کیف پول صرافی هم در حال خاصی امکان‌پذیر است. قبل از هرگونه اقدامی باید بدانید که وقتی رمزارزی را به کیف پول صرافی منتقل می‌کنید، ابتدا وارد کیف پول‌های اصلی صرافی می‌شود و سپس بر اساس شناسه کاربری به حساب شما تخصیص داده می‌شود. 

نکته مهم این است که شما در این حالت مالک کلید خصوصی آدرس مقصد نیستید و هیچ دسترسی مستقیمی به دارایی ندارید، بنابراین تنها مرجع بازیابی، خود صرافی است. در ادامه شرایط بازیابی و مراحل آن را بیان می‌کنیم:

در چه شرایطی امکان بازیابی وجود دارد؟

پشتیبانی صرافی فقط در صورتی می‌تواند تراکنش شما را پیگیری کند که شرایط زیر برقرار باشد:

مراحل اقدام

درصورتی‌که هر سه شرط بالا برقرار بود، باید با پشتیبانی صرافی تماس بگیرید و هش تراکنش (TxID) را در اختیارشان قرار دهید. هش تراکنش را می‌توانیداز بخش «Send» در کیف پول خود مشاهده و یا با جستجوی آدرس کیف پول در مرورگر بلاکچین (Block Explorer) پیدا کنید. از این لحظه به بعد همه چیز به سیاست‌ها و رویه پشتیبانی صرافی بستگی دارد و شما کنترلی روی روند بازیابی ندارید.

بازیابی رمزارز ارسال شده به کیف پول صرافی

بازیابی رمزارز ارسال شده بدون تگ یا ممو

یکی از اشتباهات رایج کاربران هنگام انتقال رمزارز، فراموش کردن یا اشتباه وارد کردن تگ (Tag) یا ممو (Memo) است. تگ یا ممو رشته‌ای از اعداد یا حروف است که برای شناسایی حساب مقصد در برخی شبکه‌ها استفاده می‌شود. در واقع تگ یا ممو تعیین می‌کند که توکن باید به کدام حساب واریز شود. در این بخش از نحوه برگرداندن ارز دیجیتال ارسال شده، می‌خواهیم اهمیت تگ یا ممو را مورد بررسی قرار دهیم و اقدامات لازم درصورت ارسال اشتباه آن را بیان کنیم. 

رمزارزهایی که به ممو نیاز دارند

همه ارزهای دیجیتال تگ یا ممو ندارند، اما برخی شبکه‌ها از جمله ریپل (XRP)، استلار (XLM)، ایاس (EOS)، مونرو (XMR)، ان‌ای‌ام (NEM) تون کوین (TON) و برخی توکن‌های این شبکه مانند Notcoin به آن نیاز دارند.

تگ یا ممو چه زمانی اهمیت دارد؟

هنگام انتقال به کیف پول شخصی، تگ یا ممو اهمیتی ندارد، اما اگر قصد انتقال به صرافی را داشته باشید، باید توجه خاصی به آن داشته باشید. در واقع اگر آن را وارد نکنید، تراکنش شما در کیف پول صرافی ثبت می‌شود، اما به حساب کاربری‌تان منتقل نمی‌شود.

توجه داشته باشید که اگر رمزارز را به آدرس درستی ارسال کرده باشید، اما ممو را فراموش کرده باشید (یا اشتباه ارسال کرده باشید)، باید اقدامات زیر را انجام دهید:

البته باید بدانید که برخی صرافی‌ها به دلیل حجم بالای درخواست‌ها، این کار را انجام نمی‌دهند. همچنین در بهترین حالت، احتمال دارد که روند بازیابی چند روز تا چند هفته زمان ببرد.

مدیریت پرتفوی با فونیکس

چطور از ارسال کریپتو به شبکه اشتباه جلوگیری کنیم؟

ازآنجایی‌که اکثر تراکنش‌های بلاک‌چین قابل بازگردانی نیستند، ارسال رمزارز به شبکه نادرست، می‌تواند به‌سرعت باعث از دست رفتن دائمی دارایی شود. در واقع برای اینکه با چنین چالش سختی مواجه شوید،  پیشگیری بسیار ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر از پیگیری و بازیابی است. در ادامه نکاتی را بیان می‌کنیم که اگر بتوانید به‌درستی آن‌ها را انجام دهید، دیگر نیازی به آموزش نحوه برگرداندن ارز دیجیتال ارسال شده ندارید:

چطور از ارسال کریپتو به شبکه اشتباه جلوگیری کنیم؟

جمع‌بندی

نحوه برگرداندن ارز دیجیتال ارسال شده موضوع بسیار مهمی است که بسیاری از کاربران بازار رمزارزها دیر یا زود با آن درگیر می‌شوند. همان‌طور که در این مطلب توضیح دادیم، بازگردانی دارایی‌های دیجیتال همیشه امکان‌پذیر نیست و به شرایط متعددی از جمله نوع شبکه، نوع کیف پول مقصد، وجود یا نبود ممو و حتی سازگاری شبکه‌ها بستگی دارد. چنین وضعیتی باعث می‌شود که متخصصان این حوزه همواره پیشگیری از اشتباه را بسیار مهم‌تر و ساده‌تر از فرایند بازیابی بدانند.

در بخش‌های مختلف مقاله بررسی کردیم که اگر ارز خود را به کیف پول شخصی، کیف پول صرافی یا حتی با ممو اشتباه ارسال کرده باشید چه اقداماتی باید انجام دهید. همچنین درباره تفاوت آدرس شبکه‌ها، مفهوم سازگاری با اتریوم و نکات امنیتی پیشگیرانه صحبت شد تا بتوانید با دیدی روشن‌تر از دارایی‌های خود محافظت کنید.

سوالات متداول

۱. آیا همیشه امکان بازیابی ارز دیجیتال ارسال‌شده وجود دارد؟

خیر، در بسیاری از موارد (مخصوصا زمانی که دارایی به کیف پول شخص دیگری ارسال شده باشد) بازیابی عملا غیرممکن است.

۲. اگر ارز دیجیتال را به شبکه اشتباه بفرستیم چه می‌شود؟

درصورتی‌که شبکه‌ها سازگار باشند، می‌توانید با تنظیمات صحیح در کیف پول یا افزودن شبکه جدید، دارایی را بازیابی کنید. اگر شبکه‌ها ناسازگار باشند، ارز برای همیشه از دست می‌رود.

۳. در فرایند بازیابی، تفاوت ارسال به کیف پول شخصی و صرافی چیست؟

در کیف پول شخصی کلید خصوصی دست خودتان است و امکان بازیابی ساده‌تر است، اما در صرافی، مالک دارایی شما صرافی است و فقط در صورت همکاری پشتیبانی امکان بازگردانی وجود دارد.

۴. اگر در زمان انتقال ممو یا تگ را وارد نکرده باشم چه می‌شود؟

در این حالت تراکنش به حساب شما در صرافی ثبت نمی‌شود. تنها راه برطرف کردن این مشکل، تماس با پشتیبانی صرافی و ارائه هش تراکنش است.

۵. چگونه بفهمم یک شبکه با اتریوم سازگار است؟

باید اسناد رسمی شبکه را بررسی کنید. اگر شبکه از ماشین مجازی اتریوم (EVM) استفاده کند یا امکان افزودن آن به متامسک وجود داشته باشد، یعنی با اتریوم سازگار است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *